Drohiczyn, 03.04.2020 r.

1. 248/2020

Czwarte zarządzenie Biskupa Drohiczyńskiego

o organizacji duszpasterstwa w stanie epidemii

Nie zmieniła się na lepsze ogólna sytuacja w naszej Ojczyźnie. Obowiązuje do odwołania rozporządzenie ministra zdrowia z 20 marca 2020 r. wprowadzające stan epidemii. Wydawane są coraz bardziej restrykcyjne przepisy. Wszystko na to wskazuje, że będą one obowiązywać w ostatnim okresie Wielkiego Postu i w Święta Wielkanocne. Również władza kościelna wydaje na ten czas swoje wskazania, określające możliwości i sposoby uczestnictwa w obrzędach liturgicznych. W nawiązaniu zatem do Dekretu Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów z 19 marca br., Wskazań Prezydium KEP z 21 marca br., Komunikatu przewodniczącego KEP z 24 marca br. oraz innych zarządzeń, postanawiam:

1. Dyspensę od obowiązku uczestnictwa w niedzielnej Mszy świętej, udzieloną w moim piśmie z 13 marca br. i przedłużoną dnia 24 marca br., przedłużyć po raz drugi, do 19 kwietnia br. włącznie (Niedziela Miłosierdzia).
2. Pozostaje w mocy zarządzenie, by w każdej Mszy świętej lub w innych celebracjach uczestniczyło maksymalnie 5 osób, nie licząc sprawujących posługę przy ołtarzu. Oprócz kapłanów i kilku niezbędnych usługujących, mają to być przede wszystkim osoby zamawiające intencję mszalną. Jeśli więc była przewidziana Msza święta koncelebrowana, to w celu umożliwienia uczestnictwa w niej przedstawicielom różnych rodzin zamawiających każdą z intencji, należy rozważyć odprawienie osobnych Mszy. Nie jest to jednak możliwe w dniach Triduum Paschalnego.
3. W celebracjach liturgicznych sprawowanych w domach zakonnych może uczestniczyć jedynie celebrans oraz mieszkańcy domu, bez udziału osób postronnych.
4. Ograniczenie liczby uczestników zgromadzenia do 5. osób obowiązuje również podczas pogrzebu. W liczbie tej nie mieści się celebrans, niewielkie grono osób posługujących oraz pracownicy firmy pogrzebowej.
5. Przypominając 6. punkt mego poprzedniego zarządzenia (z 24 marca 2020), odnoszący się do sprawowania sakramentu pojednania, pragnę dodać, iż
   1. Duszpasterze parafialni winni udostępnić wiernym numer telefonu i adres mailowy, poprzez który będą mogli umówić się na indywidualną spowiedź.
   2. Duszpasterze są usilnie proszeni o zachowanie dyspozycyjności wobec wiernych, którzy zwrócą się z prośbą o spowiedź.
   3. Wierni, którzy nie mają możliwości przystąpienia do spowiedzi (np. z powodu kwarantanny), są gorąco zachęceni do wzbudzenia aktu żalu doskonałego (wypływającego z miłości). Taki żal gładzi grzechy powszednie, ale również śmiertelne, gdy jest złączony z mocnym postanowieniem przystąpienia do spowiedzi sakramentalnej, gdy tylko będzie to możliwe (KKK 1452).
   4. Po zakończeniu epidemii we wszystkich parafiach należy zorganizować dzień skupienia połączony z nabożeństwem pokutnym i możliwością odbycia spowiedzi.
6. Wiernym, którzy poproszą o to indywidualnie, należy udzielać Komunii świętej poza liturgią, za wyjątkiem:
7. Wielkiego Piątku, kiedy to poza liturgią Komunii świętej można udzielić tylko chorym, którzy o to poproszą i Wielkiej Soboty, kiedy można to uczynić jedynie w formie Wiatyku.
8. Odwiedzin osób będących w kwarantannie domowej.

Celebracje Wielkiego Tygodnia

7. Nadzwyczajne przepisy obecnie obowiązujące sprawiają, że w tym roku liturgia Wielkiego Tygodnia będzie w praktyce celebrowana bez udziału wiernych. Z pewnością okaże się to dla bardzo wielu wiernych poruszającym i trudnym do przyjęcia doświadczeniem. Ufamy jednak, że te restrykcyjne zakazy prawdziwie przyczynią się do szybszego zwalczenia groźnej epidemii i uratowania życia wielu ludzi. Duszpasterzom zaleca się na pewien czas przed rozpoczęciem liturgii zamknąć główne drzwi kościoła, a otworzyć tylko boczne (od zakrystii). Po zakończeniu liturgii, zwłaszcza w Triduum Paschalne, kościół winien być jednak otwarty dla adoracji. Wszyscy niech jednak przestrzegają limitu 5. osób, które mogą jednocześnie przebywać wewnątrz.
8. Liturgia Niedzieli Palmowej i Świętego Triduum Paschalnego sprawowana w katedrze drohiczyńskiej pod moim przewodnictwem będzie transmitowana drogą internetową. Gorąco zachęcam wszystkich Was, Drodzy Diecezjanie, do słuchania i oglądania tych celebracji i do wspólnej modlitwy w duchowej łączności z nami. Jeśli Księża Proboszczowie mają taką możliwość, również ich zachęcam do organizowania transmisji z kościołów parafialnych, by w ten sposób zaprosili do utworzenia duchowej wspólnoty parafian złączonych modlitwą i rozważaniem najważniejszych tajemnic naszej wiary.
9. Niedziela Palmowa

Zgodnie z dekretem Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów z 25 marca br., liturgię we wszystkich kościołach i kaplicach należy sprawować wg trzeciej formy, tzn. po krótkim przejściu z zakrystii do prezbiterium, z pominięciem czytania Ewangelii o wjeździe Chrystusa do Jerozolimy, modlitwy poświęcenia palm i procesji z palmami, z odmówieniem aktu pokuty i celebrowaniem Mszy świętej, jak zwykle. Jedynie w katedrze drohiczyńskiej celebracja będzie przebiegała wg drugiej formy, tj. z upamiętnieniem wjazdu Chrystusa, pobłogosławieniem palm i krótką procesją.

10. Wielki Czwartek
    9. Msza Krzyżma zostanie odprawiona w katedrze o godz. 9.30 jedynie w wąskim gronie imiennie wskazanych kapłanów. Podczas liturgii zostaną poświęcone oleje święte, które przekażemy do parafii we właściwym czasie i właściwej formie, o czym Księża Proboszczowie zostaną poinformowani.
    10. We Mszy Wieczerzy Pańskiej należy pominąć obrzęd obmycia nóg. Najświętszy Sakrament ma być przechowywany w tabernakulum, bez urządzania ołtarza wystawienia (ciemnicy) i bez procesji. W tym dniu kapłanom wyjątkowo zezwala się na odprawienie Mszy świętej bez udziału ludu, byleby w odpowiednim miejscu.

Uroczysta Eucharystia, połączona z odnowieniem przyrzeczeń kapłańskich, będzie celebrowana w Diecezjalnym Dniu Modlitw o Świętość Kapłanów, 25 maja, jeśli do tej pory zostanie zniesiony stan epidemii.

11. Wielki Piątek
    1. Cześć Krzyżowi podczas Liturgii Męki Pańskiej należy oddawać przez przyklęknięcie lub głęboki skłon, bez kontaktu bezpośredniego, co dotyczy także adoracji indywidualnej poza liturgią.
    2. Do wezwań modlitwy powszechnej należy dołączyć – zgodnie z przekazanym w załączniku tekstem – specjalną intencję o ustanie epidemii (przedostatnią z kolei).
    3. Należy przygotować Grób Pański, jednak prosty, bez zbędnej okazałości.
    4. Ojciec święty Franciszek przeniósł zbiórkę ofiar na Ziemię Świętą z Wielkiego Piątku na niedzielę 13 września br.
    5. Usilnie zachęca się, aby w Wielki Piątek wierni adorowali krzyż w swoich domach.
12. Wielka Sobota i Wigilia Paschalna
    1. Nie organizuje się tradycyjnego poświęcenia pokarmów ani w kościołach, ani w innych miejscach. Należy natomiast pobłogosławić pokarmy przed śniadaniem wielkanocnym. Dokonuje tego głowa rodziny (lub inna osoba wierząca) w domu wg tekstu zamieszczonego w załączniku na stronie internetowej Diecezji Drohiczyńskiej.
    2. W liturgii Wigilii Paschalnej pomija się obrzęd poświęcenia ognia i procesję, a rozpoczyna się w prezbiterium od przygotowania i zapalenia paschału. Następnie wykonuje się Orędzie Wielkanocne (Exsultet). W czasie Liturgii chrzcielnej opuszcza się litanię do Wszystkich Świętych, błogosławieństwo wody chrzcielnej i pokropienie wiernych, a tylko odnawia się przyrzeczenia chrzcielne i odmawia modlitwę powszechną.
    3. Nie urządza się procesji rezurekcyjnej, ale tradycyjnie, o godz. 6.00 w Niedzielę Zmartwychwstania, należy uderzyć w dzwony.

Uroczystości Pierwszej Komunii świętej i bierzmowania

13. Zakazane jest – jak wiadomo – organizowanie wszelkich spotkań z dziećmi, młodzieżą i z rodzicami, przynajmniej do Wielkanocy. Zawieszony jest zatem proces przygotowania do I Komunii świętej i bierzmowania. Nie jesteśmy w stanie przewidzieć, jaka będzie sytuacja po Świętach. Najprawdopodobniej zakazy zostaną jeszcze przez jakiś czas utrzymane. Żeby więc nie trzymać dzieci, młodzieży i rodziców w niepewności, niniejszym odwołuję wszystkie uroczystości I Komunii świętej i bierzmowania zaplanowane przed wakacjami 2020 r. i przenoszę na czas, kiedy zostanie zniesiony w Polsce stan epidemii. Nowe terminy Księża Proboszczowie uzgodnią z Rodzicami. Zdaję sobie sprawę z tego, że zaistniała sytuacja powoduje dużo różnych kłopotów, będzie więc lepiej wcześniej do niej się dostosować.

Pozostałe zarządzenia

14. Odwołuję wszystkie, zaplanowane przed wakacjami 2020 r. – wizytacje kanoniczne. Zostaną one przeniesione na czas późniejszy, uzgodniony z Księżmi Proboszczami.
15. Odwołuję rekolekcje kapłańskie zaplanowane na czas od 14 do 16 kwietnia br. Ufam, że druga tura rekolekcji (23-25 czerwca br.) odbędzie się. W późniejszym czasie zostanie podany dodatkowy termin rekolekcji.
16. Urzędy Kurii Diecezjalnej będą zamknięte dla interesantów do odwołania. Pracownicy Kurii będą pełnili swoje obowiązki i pilne sprawy załatwiali drogą telefoniczną, mailową lub za pośrednictwem poczty.

Pragnę serdecznie podziękować Drogim Księżom za ich gorliwą posługę w trudnych warunkach stanu epidemii. Dziękuję też wszystkim Wiernym za spokojne i odpowiedzialne przeżywanie uciążliwych utrudnień, za ufną modlitwę i dobre wykorzystywanie czasu spędzanego w domach. Czeka nas Wielki Tydzień i Święta Wielkanocne, które przeżyjemy w tym roku zupełnie inaczej, niż wszystkie wcześniejsze. Może ta nieplanowana „niewola domowa” przyniesie dobre owoce i pokaże jak cenna jest możliwość swobodnego kontaktu z Chrystusem Eucharystycznym i uczestnictwa w liturgii Kościoła. Bardzo proszę wszystkich o dalszą modlitwę o ustanie epidemii, o zdrowie dla zarażonych, o wieczny pokój dla zmarłych i o siły i odporność dla tych, którzy z narażeniem zdrowia niosą pomoc – dla służb medycznych, sanitarnych, dla laborantów, służb utrzymujących porządek i licznych zastępów wolontariuszy.

Niech Was błogosławi Bóg Wszechmogący – Ojciec, Syn i Duch Święty. Amen.

  + Piotr Sawczuk

Biskup Drohiczyński

Ks. Zbigniew Rostkowski

        Kanclerz Kurii

Zarządzenie Biskupa Drohiczyńskiego

związane z panującym w Polsce stanem epidemii

Zagrożenie epidemiczne nie ustaje i niestety powoli rośnie liczba osób zakażonych. Wszystkie one otrzymują stosowną pomoc medyczną i otoczone są ofiarną opieką wielu ludzi. Pragnę złożyć serdeczne podziękowanie tym, którzy z narażeniem zdrowia i z wielką miłością świadczą pomoc dotkniętym koronawirusem. Dziękuję również tym osobom, które w sposób zdyscyplinowany respektują zarządzenia służb medycznych, sanitarnych i porządkowych, wydawane w celu ograniczenia niebezpieczeństwa. Towarzyszy wam – drodzy Państwo – nasza ufna modlitwa i duchowe wsparcie.

Niniejszym pismem pragnę przekazać dodatkowe zarządzenia, które uwzględniają zalecenia Prezydium Konferencji Episkopatu Polski z 21.03.2020 r. i mają nam pomóc właściwie i spokojnie przeżyć pozostałą część Wielkiego Postu. Moje wcześniejsze zarządzenia pozostają w mocy, a ponadto:

1. Dyspensa od obowiązku uczestnictwa w niedzielnej Mszy świętej wiernym, wskazanym w moim piśmie z 13 marca, zostaje przedłużona do 5. kwietnia br. włącznie (do Niedzieli Palmowej). Zachęcam usilnie do korzystania w dalszym ciągu z transmisji radiowych, telewizyjnych oraz internetowych, ale też do traktowania swego duchowego uczestnictwa we Mszach i nabożeństwach wielkopostnych w sposób nabożny, wyciszony i skupiony. Istnieje możliwość przyjęcia Komunii świętej duchowej, zgodnie z zachętą wypowiedzianą przez św. Jana Pawła II (enc. Ecclesia de Eucharistia, 34).

2. Zawieszenie bierzmowań, pielgrzymek i wszelkich zgromadzeń pozostaje w mocy do Świąt Wielkanocnych. Zgodnie z Komunikatem Przewodniczącego KEP z dnia 24 marca br. we Mszy św. lub innym obrzędzie religijnym nie może uczestniczyć jednocześnie więcej niż 5 osób, nie licząc sprawujących posługę.

3. W dalszym ciągu proszę o codzienną modlitwę na różańcu w rodzinach o godz. 20.30, zakończoną odśpiewaniem apelu w łączności z biskupami, kapłanami i zakonnicami, modlącymi się w tym czasie w kościołach lub kaplicach.

4. W uroczystość Zwiastowania Pańskiego, w Dzień Świętości Życia o godz. 12.00 złączmy się we wspólnej modlitwie z Ojcem świętym Franciszkiem i wiernymi różnych krajów, odmawiając modlitwę „Anioł Pański”, „Ojcze nasz” i 3 razy „Zdrowaś Maryjo”  oraz modlitwę kard. Bagnasco w intencji ustania epidemii (zob. załącznik). Proszę również, aby tego dnia o godz. 12.00 we wszystkich kościołach zabrzmiały dzwony.

Połączmy się też duchowo z Ojcem świętym na modlitwie w piątek, 27. marca o godz. 18.00.

5. Przypominam, że Penitencjaria Apostolska, dekretem z 19. marca br., ustanowiła dodatkowy odpust zupełny dla wiernych chorych na Covid-19, przechodzących kwarantannę, a także dla pracowników służby zdrowia i członków rodzin osób zarażonych, którzy mimo ryzyka świadczą im pomoc oraz innym wiernym, którzy uczestniczą w modlitwie przebłagalnej. Dla zapoznania się z warunkami odpustu, proszę zajrzeć do dekretu Penitencjarii, dostępnego w mediach.

6. Zwracam się z prośbą do Księży, aby byli do dyspozycji wiernych, którzy pragną odbyć spowiedź sakramentalną. Może to być połączone z wystawieniem Najświętszego Sakramentu i adoracją, np. w pozostałe jeszcze piątki Wielkiego Postu, przez parę godzin w ciągu dnia. Proszę Księży o umieszczenie informacji o godzinach dyżuru spowiedniczego w gablocie parafialnej i na stronie internetowej. Zgodnie z roztropnym rozeznaniem Księża mogą też spowiadać poza konfesjonałem, strzegąc tajemnicy sakramentalnej, ale też zachowując odpowiednią odległość od penitenta – w bocznej kaplicy, w zakrystii, w sali duszpasterskiej lub nawet na wolnym powietrzu. Należy ponadto przewidzieć dzień odwiedzin chorych i starszych, aby – zachowując wymogi bezpieczeństwa – wyspowiadać ich i udzielić Komunii świętej.

7. Przypominam, że na wypełnienie obowiązku przystąpienia do Komunii wielkanocnej (i odbycia sakramentalnej spowiedzi) mamy czas do Niedzieli Trójcy Świętej (07.06.2020). Istnieje więc szansa, że ci, którzy nie spełnią tego obowiązku przed Wielkanocą, zdąża to uczynić później. Pragnę jednak zaznaczyć, że nie ma możliwości odbycia spowiedzi przez telefon, czy inne środki audiowizualne. Nie ma też podstaw, w obecnym stanie zagrożenia epidemicznego, do udzielania tzw. absolucji generalnej, chyba, że w poszczególnych przypadkach będą spełnione ogólne warunki otwierające taką możliwość.

8. Gorąco popieram akcję Caritas Diecezji Drohiczyńskiej „dzielny bo dobry”, skierowaną na organizowanie w czasie trwających obecnie trudności wolontarystycznej pomocy osobom starszym, chorym, niepełnosprawnym, nieporadnym, samotnie wychowującym dzieci. Jest to także właściwy moment dla parafialnych zespołów charytatywnych i dla innych osób o otwartym sercu na okazanie cichej życzliwości i konkretnej pomocy.

9. Przed rozpoczęciem Modlitwy Eucharystycznej i przeistoczeniem wskazane jest dokonanie przez celebransa dezynfekcji rąk. We Mszach świętych koncelebrowanych, przygotowanie darów, spożycie Krwi Pańskiej z kielicha i puryfikacja należą do głównego celebransa, pozostali kapłani przyjmują Komunię świętą przez zanurzenie.

10. Przypominam Księżom, że w obecnej sytuacji bardziej zalecane jest udzielanie Komunii świętej na rękę. Decyzja o sposobie przyjęcia należy jednak do wiernych. Należy przed rozpoczęciem udzielania ogłosić, że osoby przyjmujące na rękę winny podejść w pierwszej kolejności, przyjmujące zaś do ust, w drugiej kolejności. Jeśli Komunii udziela dwóch szafarzy, należy zapowiedzieć, że jeden z nich udziela na rękę, drugi do ust.

11. Jest wskazane, aby Księża Proboszczowie zaopatrzyli się w płyn dezynfekujący i używali go we wspomnianych wyżej sytuacjach, a ponadto co jakiś czas zlecili przetarcie nim klamek, niektórych elementów ławek, konfesjonałów, balustrad itp.

12. Kościół żyje z ofiar składanych przez wiernych. Biorąc więc pod uwagę fakt, że w ostatnim okresie liturgia w parafiach była sprawowana z nielicznym udziałem osób i niewielkie były ofiary składane na tacę, parafialne świadczenia okresowe przekazywane do Kurii Diecezjalnej z II kwartału 2020 r. zostają obniżone o 50%. Dotyczy to podatku od parafii, nie zaś zobowiązań osobistych poszczególnych księży, czy też tac i puszek na cele ogólne. Ufam, że ta decyzja ułatwi Księżom Proboszczom regulowanie bieżących opłat parafialnych i nie wywoła poważniejszych trudności w utrzymaniu instytucji diecezjalnych.

Przed Wielkim Tygodniem zostaną wydane kolejne dyspozycje.

Pamiętajcie Kochani o zanoszeniu ufnych modlitw do Boga o oddalenie epidemii.

Wszystkim Wam z serca błogosławię!

                                                                                                               + Piotr Sawczuk

                                                                                                          Biskup Drohiczyński

W związku z powyższym prosimy by podczas mszy św. w kościele i kaplicach gromadziła liczba wiernych nie przekraczająca 5 osób. Pierwszeństwo niech mają zamawiający intencje. Pozostali parafianie niech uczestniczą w liturgiach transmitowanych przez środki społecznego przekazu. Prosimy o modlitwę w rodzinach i osobistą w intencji ustania epidemii.